SÜTLAÇ
Sütlaç, Türk mutfağının en eski ve en sevilen tatlılarından biridir. Türk mutfağında
yer alan birçok sütlü tatlılarımız içerisinde belkide en çok bilineni ve sevileni
sütlaçtır. Sütlaç kelimesi, “sütlü aş”tan gelmektedir. Hem şeker hem de sütle
hazırlandığı için özel önem verilen sütlacın adı, ilk olarak 15. Yüzyılda tıbbi
kitaplarda ve Kaygusuz Abdal’ın şiirlerinde geçer. Başlıca malzemeleri pirinç, süt ve
şeker olan bu tatlı, hem sade hem de fırında pişirilebilir. Kıvamı kişilerin zevkine göre değişse de genelde kabul gören ve beğenilen kıvam pirinç tanelerinin çok sert
olmamak kaydıyla tek tek ağıza gelecek şekilde olmasıdır.
Türk mutfağındaki yeri ve önemi Osmanlı İmparatorluğu döneminde
belirginleşmiştir. Ortaya çıkış hikâyesi ise bir hayli ilginçtir. Midesi rahatsızlanan bir
kişiye pirinç, süt ve şeker karışımı bir tatlı hazırlanmıştır. Osmanlı saray mutfağında
sıkça yer alan sütlaç, zamanla halk arasında da benimsenmiş ve popüler bir tatlı haline
gelmiştir. Genellikle düğünlerde, bayramlarda ve özel günlerde ikram edilen sütlaç,
Türk kültürünün vazgeçilmez bir parçası olmuştur.
Sütlaç, Türk kültüründe sadece bir tatlı olmanın ötesinde, birçok anlam ve sembol
taşır. Geleneksel Türk misafirperverliğini simgeleyen bu tatlı, misafirlere ikram
edilerek sevgi ve saygı gösterilir. Ailelerin bir araya geldiği anların vazgeçilmez bir
parçasıdır. Osmanlı döneminde saraylarda sunulan sütlaç, zamanla halk arasında da
sevilerek tüketilmeye başlanmıştır. Bugün bile birçok aile, özel günlerde sütlaç
yapmayı gelenek haline getirmiştir. Bu da sütlacın kültürel önemini ve Türk
mutfağındaki yerini pekiştirmektedir.
Sütün pirinç ile buluşmasıyla ortaya çıkan sütlaç içeriğindeki besin değerleriyle
oldukça faydalı bir besin kaynağı. Tüm yaş grupları için gerekli olan süt, pirinç ve
tarçın sayesinde vitamin, protein ve kalsiyum bakımından oldukça zengin. Bu sayede
özellikle çocukların gelişimini olumlu etkiliyor. Sütlaç, hem hafif hem de besleyici
olması nedeniyle her yaştan insanın tercih ettiği bir lezzettir.
Süreç içerisinde Batı mutfaklarında da yer bulan Sütlaç, ilk kez İtalya’da denenmiştir.
İtalyanlar sütlacı Riso Turchesco yani Türk Usulü Pirinç olarak adlandırmışlardır.
FIRINDA SÜTLAÇ TARİFİ
· 1 litre süt
· 1 su bardağı toz şeker
· ½ su bardağı pirinç
· 2 su bardağı su (400 ml)
· 1 paket vanilya
· 3 yemek kaşığı nişasta
· ½ su bardağı süt (nişastayı açmak için)
Hazırlanışı:
İlk olarak tencereye yarım su bardağı yıkanmış pirinci alalım ve üzerine 2 su bardağı
su ilave edelim. Orta ateşte ara ara karıştırarak pirinçler suyunu tamamen çekip
yumuşayıncaya kadar pişirelim. Haşlanan pirinçlerin üzerine 1 litre süt ve 1 paket
vanilyayı ilave edip kaynatalım. Bu arada küçük bir kâsede 3 yemek kaşığı nişastanın
üzerine yarım su bardağı sütü ekleyelim ve karıştırarak nişastayı çözdürelim. Karışım
kaynamaya başlayınca üzerine 1 su bardağı toz şeker ve nişastalı sütü ilave edelim.
Bu karışım koyulaşıncaya kadar ara ara karıştırarak pişirmeye devam edelim.
Yaklaşık 10-15 dakika kaynatıp ocağın altını kapatalım. Fırın için uygun ısıya
dayanıklı kâselere sütlaçlarımızı paylaştıralım. Sütlaçları fırına vermeden önce
kâselerin yaklaşık yarısına gelecek şekilde tepsimize soğuk su ekleyelim ve
kaplarımızı dizelim. Ardından sütlaçları fırının üst rafına yerleştirerek 180 °C’de,
üstleri kızarana kadar fırınlayalım. Fırından aldığımız sütlaçlarımız soğuduktan sonra
üzerine fındık, fıstık veya bademle süsleyerek ikram edelim.
Afiyet Olsun!!!!
NAGİHAN AGA
